ΠΕΡΙ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

'ΠΕΡΙ ΤΡΙΩΔΙΟΥ'

Παρεξηγημένη ἀπὸ τοὺς πολλοὺς εἶναι ἡ περίοδος Τοῦ Τριῳδίου, εἰς τὴν ὁποίαν ἔχομεν εἰσέλθει. Παρεξηγημένη, διότι εἰς τὴν ἀντίληψίν των παρουσιάζεται ὡς περίοδος ἐλευθεριότητος καὶ ἀνοχῆς περισσοτέρων κακῶν, ἀπὸ ὅσα συνήθως γίνονται. Καὶ ἔτσι γιὰ τοὺς πολλούς, ποὺ λέγονται Χριστιανοί, χωρὶς ὅμως νὰ ξεύρουν ποῖος εἶναι ὁ Χριστιανὸς καὶ πῶς πρέπει νὰ εἶναι ἡ ζωή του, τὸ Τριῴδιον εἶναι περίοδος ξεφαντώματος καὶ κραιπάλης καὶ πλείστων κακῶν. Δι’ αὐτὸ οἱ χοροὶ κατὰ τὴν περίοδον αὐτὴν καὶ τὰ μασκαρέματα καὶ οἱ καρνάβαλοι, ποὺ τείνουν νὰ γενικευθοῦν. Καὶ ἡ ἔντασις τῆς ἀνηθικότητος. Καὶ ἡ κατάπτωσις ἡ ἠθικὴ εἰς μεγαλύτερα βάθη....


Διὰ τοὺς Χριστιανοὺς ὅμως, ποὺ θέλουν νὰ εἶναι πράγματι Χριστιανοὶ καὶ νὰ ἐμπνέεται ἡ ζωή των ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸ Τριῴδιον ἔχει τελείως διαφορετικὸν νόημα καὶ σκοπόν. Εἶναι περίοδος προπαρασκευαστικὴ διὰ τὴν Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, ποὺ θὰ ἀκολουθήσῃ. Καὶ ἐπειδὴ ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ κύριον θέμα της ἔχει τὰ ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου μας, τὰ Πάθη ποὺ αἱ ἁμαρτίαι μας ἐδημιούργησαν, δι’ αὐτὸ τὸ Τριῴδιον ἔχει χαρακτῆρα κατανυκτικόν. 

Προσπαθεῖ καὶ ζητεῖ καὶ ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς ποὺ ἀγωνίζονται, νὰ βοηθηθοῦν εἰς κατάνυξιν. Εἰς συναίσθησιν τῆς ἁμαρτωλότητός των, εἰς μετάνοιαν, εἰς διόρθωσιν. Καὶ ἔτσι νὰ εἰσέλθουν εὶς τὴν Μεγάλην Τεσσαρακοστὴν ὅσον τὸ δυνατὸν καθαρώτεροι καὶ ἄξιοι νὰ ἀντικρύσουν τὸν Κύριον πάσχοντα καὶ ἐσταυρωμένον. Καὶ νὰ τὸν αἰσθανθοῦν ὄντως λυτρωτὴν καὶ σωτῆρα των, αἴτιον τῆς ἐκ μέρους των κληρονομίας τῆς οὐρανίου Βασιλείας.


Ἀκριβῶς δι’ αὐτὸν τὸν λόγον κατὰ τὸ Τριῴδιον τονίζεται ἡ μετάνοια. Εἶναι χαρακτηριστικὸν τὸ τροπάριον, ποὺ εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὄρθρου τῆς Κυριακῆς τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου καὶ καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τοῦ Τριῳδίου ψάλλεται: «Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα». Ὅλα δὲ τὰ ἀναγνώσματα, Ἀποστολικά καὶ Εὐαγγελικά, εἰς μετάνοιαν καλοῦν καὶ προτρέπουν.


Ἡ μετάνοια! Ποῖος, ἀδελφοί, δὲν ἔχει ἀνάγκην μετανοίας; Ὅλοι «πολλὰ πταίομεν» καθημερινῶς. Καὶ καθημερινῶς παραβαίνομεν τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ, ὀλιγώτερον ἢ περισσότερον. Θυμοί, κατακρίσεις καὶ κουτσομπολιά, ἐγωϊσμοί, φθόνοι καὶ ζηλοτυπίαι, σκληρότητες καὶ ἔλλειψις ἀγάπης, λόγια ὑβριστικά ἢ ἀπρεπῆ, ὅρκοι, κατάραι, βλασφημίαι, ψεύδη καὶ συκοφαντίαι, ἀπάται καὶ ἀδικίαι εὑρίσκονται δυστυχῶς εἰς ἡμερησίαν διάταξιν. Μήπως ὅμως καὶ ἀκόμη βαρύτερα δὲν ἔχουν πληθύνει εἰς τὴν ἐποχήν μας; 

Ἐκτρώσεις, φόνοι, μοιχεῖαι, ἀσέβειαι πρὸς τὸν Θεόν, ἄρνησις τῆς Πίστεως, περιφρόνησις τῶν ἱερῶν, ἀφύσικα ἁμαρτήματα, διαβάσματα καὶ θεάματα ἀνήθικα. Δι’ ὅλα ὅμως αὐτὰ «ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοὺ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας» (Κολασ. γ’ 6). Ἡ ἁμαρτία, ὅποια καὶ ἂν εἶναι, ἐπισύρει τὴν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ. Καὶ εἶναι «φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος» (Ἑβρ. ι’ 31). Δὲν ὑπάρχει δὲ κανείς μας, ποὺ νὰ μὴ ἠμπορῇ νὰ ἐπαναλάβῃ τοὺς λόγους τοῦ Ψαλμωδοῦ: «αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου, ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ’ ἐμέ» (Ψαλ. λζ’ [37] 5). Καὶ ὀλίγον ἐὰν ἐρευνήσωμεν τὴν ζωήν μας, θὰ εὕρωμεν πλήθη ἁμαρτημάτων νὰ βαρύνουν τὴν ψυχὴν μας. Καὶ ἄρα μεγάλην τὴν ἐνοχὴν μας ἐνώπιον τοῦ ἁγιωτάτου Θεοῦ.


Πῶς λοιπὸν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀπαλλαγῶμεν ἀπὸ τὸ βαρὺ αὐτὸ φορτίον; Μόνος ἕνας δρόμος ὑπάρχει. Ἡ μετάνοια. Μόνον ὅπου μετάνοια εἰλικρινής, ὅπου συναίσθησις ἁμαρτωλότητος καὶ ἀπόφασις διορθώσεως, ὅπου ἐξομολόγησις ταπεινὴ εἰς τὸν πνευματικόν, ἐκεῖ ἡ ἀγαθότης τοῦ Θεοῦ συγχωρεῖ. Σηκώνει τὸ φορτίον, καθαρίζει τὴν ψυχὴν καὶ μᾶς ξανακάνει τέκνα Θεοῦ ἀγαπητά. Ἐκεῖ σωτηρία καὶ εἰρήνη ψυχῆς. Ἔτσι, ὥστε νὰ ἠμπορῇ ὁ ἄνθρωπος νὰ κυττάζῃ τὸν Θεὸν μὲ παρρησίαν.


Καὶ τὸ Τριῴδιον θέλει νὰ μᾶς βοηθήσῃ εἰς μετάνοιαν, διὰ νὰ ἀποκτήσωμεν αὐτὴν τὴν παρρησίαν καὶ ὡς τέκνα Θεοῦ νὰ εἰσέλθωμεν εἰς τὴν Μεγάλην Τεσσαρακοστὴν καὶ νὰ φθάσωμεν εἰς τὸν Σταυρὸν τοῦ Κυρίου καὶ νὰ προσκυνήσωμεν θεαρέστως τὰ ἅγια Πάθη καὶ τὴν τριήμερον Ἀνάστασιν.

Διὰ τοὺς Χριστιανοὺς λοιπὸν τὸ Τριῴδιον παρακινεῖ εἰς περισσοτέραν καὶ θερμοτέραν προσευχήν. Εἰς ἐκζήτησιν φωτισμοῦ, διὰ νὰ κατανοήσωμεν καλύτερα τὰς ἁμαρτίας μας. Εἰς κατανυκτικὴν παρακολούθησιν τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν τῆς Ἐκκλησίας μας. Εὶς μελέτην τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ πλουσιωτέραν. Εἰς ἐξέτασιν τῆς ζωῆς μας καὶ εἰς μετάνοιαν δι’ ὅλα ἐκεῖνα, μὲ τὰ ὁποῖα ἐλυπήσαμεν τὸν Θεὸν καὶ διὰ τῶν ὁποίων ἐγίναμε ἔνοχοι ἐνώπιόν Του. Καὶ εἰς ἐξομολόγησιν καὶ κάθαρσιν τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ τὸν ρύπον τὴς ἁμαρτίας.


Αὐτὸ εἶναι τὸ νόημα τοῦ Τριῳδίου. Τόσον ξένον, τόσον ἀντίθετον πρὸς τὸ νόημα, ποὺ τοῦ δίδει ὁ κόσμος. Καὶ ἐπειδὴ εἰς τοὺς καιροὺς μας κατ’ ἐξοχὴν εὐπερίστατος ἔχει γίνει ἡ ἁμαρτία καὶ κατ’ αὐτὴν τὴν περίοδον τοῦ Τριῳδίου, οἱ πιστοὶ ἔχομεν ἀνάγκην μεγαλυτέραν τοῦ Τριῳδίου. Ἀνάγκην μεγαλυτέραν προσοχῆς, «μή ποτε παραρρυῶμεν» (Ἑβρ. β’ 1). 

Νὰ μὴ παρασυρθοῦμε καὶ πέσωμεν ἔξω. Καὶ καλούμεθα νὰ φυλάξωμεν τοὺς ἑαυτούς μας, τὰ παιδιά μας, τὰ σπίτια μας ἀπὸ τὸ παρεξηγημένον πνεῦμα τοῦ Τριῳδίου. Καὶ νὰ ζήσωμεν κατὰ τὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας μας. Αὐτὸ ποὺ οἰκοδομεῖ πνευματικῶς καὶ ἐνισχύει τὸν Χριστιανὸν εἰς τὴν ζωὴν τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸν ὑψώνει πλησίον τοῦ Θεοῦ. Ὅσοι πιστοί, νὰ ζήσωμεν καὶ ἐφέτος τὴν περίοδον τοῦ Τριῳδίου ὡς Χριστιανοὶ ἀληθινοί. Εἰς σωτηρίαν ἰδικήν μας καῖ δόξαν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.